ใครจะนึกว่ามุมเล็กๆ ของโรงแรมและโรงพยาบาลใจกลางกรุงเทพฯ จะเป็นที่อยู่ของพืชผักที่กลายมาเป็นอาหารหล่อเลี้ยงสมาชิกองค์กรในหลายๆ มื้อ มากกว่านั้นยังทำหน้าที่เป็นมุมสีเขียวไว้พักสายตาสำหรับใครต่อใครที่เดินผ่านไปมาได้ด้วย โรงพยาบาลและโรงแรมทั้ง 2 แห่งคือ ‘โรงพยาบาลบางโพ’ และ ‘โรงแรมศิวาเทล กรุงเทพฯ’ ที่เราอยากพาเดินเท้าเข้าแปลงไปชมความเปลี่ยนแปลงเล็กๆ ที่ช่วยสร้างแรงบันดาลใจให้กับเราไม่น้อยในวันนี้
เริ่มจากโรงพยาบาลบางโพ โรงพยาบาลขนาดกลางย่านบางซื่อที่ตัดสินใจเข้าร่วมโครงการสวนผักคนเมืองจากความตั้งใจอยากสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกขึ้นในโรงพยาบาล ผ่านการสร้างแปลงผักขนาดย่อมในพื้นที่ที่ทางโรงพยาบาลไม่ได้ใช้งาน อาทิ บริเวณที่ว่างใกล้กับลานจอดรถซึ่งแสงแดดส่องถึง และบริเวณดาดฟ้าของโรงพยาบาลที่ปัจจุบันมีผักสวนครัวทั้งมะเขือเทศ แตงกวา อัญชัน และต้นอ่อนผักชีที่กำลังทยอยงอกรับแสงอาทิตย์
โดย คุณวรรณ ผู้จัดการแผนกโภชนาการโรงพยาบาลบางโพ แม่งานในการสร้างแปลงผักเหล่านี้เล่าว่า เป็นความตั้งใจของเธอและทีมงานที่อยากเปลี่ยนที่ว่างให้เป็นพื้นที่ผลิตวัตถุดิบเล็กๆ น้อยๆ ไว้ใช้ในครัวของโรงพยาบาลบ้างบางครั้งบางคราว
“เริ่มต้นจากเราเป็นคนชอบปลูกต้นไม้อยู่แล้ว เลยคิดต่อว่าน่าจะเปลี่ยนที่ว่างให้เป็นพื้นที่สีเขียวดีไหม” เธอเล่าย้อนถึงจุดเริ่มต้นที่ทำให้ก้าวเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของโครงการสวนผักคนเมือง “ถึงผักเหล่านี้จะไม่สามารถเป็นอาหารได้ทุกมื้อ แต่อย่างน้อยมันทำให้เรารู้ว่าอาหารบางส่วนของเรามาจากไหนและเราลงมือปลูกมันได้เองจริงๆ”
พี่วรรณบอกต่อว่า ในอนาคตมีแพลนจะขยายแปลงเพิ่มชนิดผักให้สอดคล้องกับเมนูของโรงพยาบาลมากขึ้น “ข้อดีอีกอย่างคือเราสามารถกำหนดได้ว่าจะปลูกอะไรมากน้อยแค่ไหน ให้เหมาะกับความต้องการของครัวโรงพยาบาล อย่างเราใช้คะน้าเยอะ เราก็อาจจะปลูกคะน้ามากขึ้น” เธอทิ้งท้ายด้วยรอยยิ้ม
ถัดมาที่โรงแรมศิวาเทล กรุงเทพฯ โรงแรมที่มีเป้าหมายเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนเป็นแกนหลักในการทำงานมาหลายปี มุมหนึ่งของโรงแรมก็ปรากฏแปลงผักสวนครัวขนาดย่อมที่ไม่ได้มีเพียงผักที่เราคุ้นหน้าคุ้นตากัน แต่รวมถึงผักพื้นบ้านอย่าง ‘ผักปลัง’ ที่นอกจากจะเป็นวัตถุดิบชั้นดีในแกงพื้นบ้าน ยังเป็นไม้เลื้อยช่วยให้ร่มเงาในมุมหนึ่งของดาดฟ้าโรงแรมใหญ่ใจกลางเมืองด้วย
“ศิวาเทลมองเรื่องการจัดการทรัพยากรในโรงแรมให้เกิดประโยชน์สูงสุดเป็นสำคัญ นอกจากเรื่องการบริหารจัดการขยะที่ทำให้ขยะเราลดลงกว่าครึ่ง ส่วนผักเล็กๆ ก็เป็นส่วนหนึ่งในการใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุดด้วยเหมือนกัน” คุณหนิง อลิสรา ศิวยาธร ผู้บริหารโรงแรมศิวาเทล กรุงเทพฯ บอกแบบนั้น ก่อนชวนเราเดินชมแปลงผักที่แทรกอยู่ระหว่างพื้นที่ว่างบนระเบียงโรงแรม ที่มีทั้งต้นหม่อน วอร์เทอร์เครส หรือผักพื้นบ้านพี่น้องกับออริกาโนอย่างต้นหูเสือ
“ตอนนี้เราเล็งไว้ว่าจะปลูกสมุนไพรที่ใช้ในเมนูของโรงแรมมากขึ้น รวมถึงพวกดอกไม้กินได้ที่ใช้ตกแต่งจานอาหารบ่อยๆ เพราะในอีกทางดอกไม้พวกนั้นจะได้ทำหน้าที่สร้างความสดชื้นให้โรงแรมด้วย” เธอสำทับ
นอกจากแปลงผัก ศิวาเทลยังทุ่มเทกับการกำจัดขยะอย่างต่อเนื่อง ผ่านทั้งการทำปุ๋ยจากเศษอาหารที่ช่วยลดปริมาณขยะได้จริง และปุ๋ยเหล่านั้นก็กลับมาเป็นต้นทุนในการผลิตอาหารได้ในอีกทาง โดยพื้นที่ว่างมุมหนึ่งของลานจอดรถที่ปัจจุบันกลายเป็นสเตชั่นในการหมักปุ๋ยจากเศษอาหารที่มีพัฒนาการไม่แพ้สวนเกษตรมืออาชีพทีเดียว
.
.
