กองปุ๋ยหมักฉบับคนขี้เกียจ

ก่อนเริ่มต้นปลูกผัก ดินเป็นปัจจัยแรกที่ต้องศึกษาเนื่องจากส่งผลต่อการเจริญเติบโตของพืชโดยตรง ดินเป็นวัสดุที่พืชต้องพึ่งพาในการดำรงชีวิตและเจริญเติบโต ไม่ว่าจะเป็นแหล่งธาตุอาหาร แหล่งน้ำและอากาศ เป็นวัสดุที่รากพืชหยั่งลึกและค้ำจุนลำต้นให้ตั้งตรง และปกป้องรากพืชจากแสงแดด สารเคมีที่เป็นอันตรายและแมลงศัตรูพืช ดินที่มีชีวิตและเหมาะสมต่อการปลูกผักควรมีปริมาณธาตุอาหารและอินทรียวัตถุมาก อุ้มน้ำหรือเก็บความชื่นได้ดี และระบายน้ำได้ดีจนไม่เกิดน้ำขังบริเวณราก ลดการกัดเซาะ ดินที่ชีวิตจะช่วยให้ผักเจริญเติบได้อย่างแข็งแรง ทนทานต่อโรคและแมลง

อย่างไรก็ตามคนเมืองมักอาศัยในตึก อาคารแถว ห้องเช่าหรือคอนโด คนเมืองจึงหาดินที่เหมาะสมสำหรับเป็นวัสดุปลูกพืชได้ยาก อาทิเช่น ดินถุงที่ขายตามร้านค้ามักเป็นขุยมะพร้าวและแกลบดำเป็นส่วนใหญ่ อีกทั้งตามพื้นที่รกร้างหรือพื้นดินข้างถนน ดินมักแข็งและจับตัวกันแน่น อีกทั้งดินอาจมีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนสารโลหะหนักหรือสารเคมีจากรถยนต์ ของเสียจากครัวเรือน หรือสารพิษจากโรงงาน ดังนั้น การปรุงดินหรือการทำดินไว้ใช้เอง จึงเป็นเทคนิคที่จำเป็นสำหรับผู้ที่ทำเกษตรในเมืองทุกคนควรศึกษาและเรียนรู้

การหมักดิน

ดินสามารถถูกสร้างขึ้นมาเองได้ง่ายๆ ด้วยการสะสมหน้าดินให้เป็นชั้นๆ โดยชั้นในสุดควรเป็นวัสดุที่ย่อยสลายยากและมีขนาดใหญ่ เช่น กิ่งไม้แห้ง ท่อนไม้แห้ง หรือ กะละมะพร้าว เป็นต้น วัสดุเหล่านี้ทำให้ดินเกิดความโปร่งและมีช่องระบายอากาศได้ดี จะไม่ทับถมวัสดุเปียกในกองปุ๋ยชั้นในจนทำให้เกิดแก๊ส ช่องอากาศน้อย และทำให้ประสิทธิภาพในการหมักลดลง แล้วตามด้วยชั้นนอกควรเป็นวัสดุที่ย่อยสลายง่าย เช่น วัสดุเปียก เศษผัก เศษอาหาร เศษใบไม้ เป็นต้น ดังนั้น ชั้นบนสุด วัสดุควรเป็นชิ้นเล็กและย่อยสลายง่ายที่สุดจนทำให้การย่อยสลายกลายเป็นดินได้ง่ายขึ้น สถานที่ในการตั้งกองปุ๋ยต้องระบายน้ำได้ดี ไม่เกิดน้ำท่วมขัง และควรเป็นที่ร่มเงา มีแสงแดดน้อยซึ่งแสงแดดจะทำให้กองปุ๋ยแห้งเร็ว ต้องสิ้นเปลืองน้ำที่ต้องมาฉีดพ้นเพื่อรักษาความชื้นของกองปุ๋ยหมัก

ที่มา ศูนย์อบรมเกษตรในเมือง บ้านเจ้าชายผัก (ลาดพร้าว 71)