ถ้าไวรัสโควิด-19 คือเสียงเพรียกจากผืนโลก เราควรจะตอบสนองอย่างไร นี่คือคำถามที่คุณสาทิศ กุมาร ผู้ที่เป็นหนึ่งในนักการศึกษาที่สำคัญในศตวรรษที่ 20 และเป็นหนึ่งในปราชญ์ผู้ขับเคลื่อนขบวนการนิเวศวิทยาแนวลึก ได้ถามขึ้นมา เขาได้เขียนมุมมองของตัวเองถ่ายทอดออกมาในนิตยสาร Resurgence อย่างน่าสนใจว่า
โลกของเราผ่านสถานการณ์ที่เลวร้ายมามากมาย หลายสิ่งเกิดขึ้นโดยมนุษย์ และก็สามารถที่จะควบคุมหรือหยุดยั้งด้วยมนุษย์เอง แต่ไวรัสโควิด 19 ที่เกิดขึ้น เหมือนเป็นเหตุการณ์ที่แสดงให้เห็นถึงพลังของธรรมชาติที่เกิดขึ้น และไม่อาจควบคุมได้โดยมนุษย์ คนยุคสมัยนี้ มักคิดว่าตัวเองมีความรู้ความสามารถทางด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ที่สามารถที่จะเอาชนะธรรมชาติได้ แต่โรคระบาดครั้งนี้ เหมือนเป็นเสียงปลุกให้มนุษย์ได้ตระหนักว่าแท้จริงแล้วเราไม่สามารถที่จะควบคุมธรรมชาติได้
เหตุที่มนุษย์ปรารถนาจะเอาชนะธรรมชาตินั้น มาจากพื้นฐานความคิดที่ว่าเราแยกขาดจากธรรมชาติ แต่แท้จริงแล้ว เรานั้นเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ และยามนี้ บทเรียนสำคัญที่ไวรัสบอกเรา คือเราต้องเรียนรู้ที่จะเข้าใจ และอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างสอดคล้อง และสมดุลให้มากขึ้น
บทเรียนสำคัญอีกประการคือ ทุกสิ่งที่มนุษย์ทำนั้น ล้วนก่อให้เกิดผลบางอย่างขึ้นทั้งสิ้น ในช่วงตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา มนุษย์เรามีส่วนทำให้เกิดผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมมากมาย สภาพภูมิอากาศแปรปรวนความหลากหลายทางชีวภาพลดน้อยลง อากาศเป็นพิษ น้ำเสีย ดินเสื่อมโทรม ถูกปนเปื้อนด้วยสารเคมี ธรรมชาติ ป่าไม้ถูกทำลาย และบางทีโควิด 19 ที่เราเผชิญอยู่ทุกวันนี้ ก็อาจะเป็นผลพวงหนึ่งจากสิ่งที่พวกเราทำกัน ด้วยเช่นกัน
ในระยะสั้นนี้ เราต้องยอมรับว่าธรรมชาติกำลังส่งสารบอกเรา บางทีวิกฤตครั้งนี้ อาจเป็นโอกาสสำคัญที่ทำให้ผู้คนตื่นขึ้น ทำให้ผู้คนตระหนักว่า เราจำเป็นต้องช้าลง และรับฟังธรรมชาติด้วยหัวใจที่อ่อนน้อม เราต้องเผชิญหน้ากับปัญหาที่กำลังเกิดขึ้นด้วยความยืดหยุ่น ความอดทน ความสมัครสมาน และความใจเย็น
แท้จริงแล้ว ธรรมชาตินั้นมีเมตตา ใจกว้าง อ่อนโยน และเต็มไปด้วยความห่วงใย ในธรรมชาติทุกสิ่งเกิดขึ้นและก็ผ่านพ้นไป สิ่งที่เกิดขึ้นนี้ ในที่สุดเมื่อถึงเวลาก็จะดีขึ้น และผ่านไปด้วยเช่นกัน
ในระยะยาว พวกเราต้องตอบสนองกับเหตุการณ์นี้อย่างสร้างสรรค์ ด้วยทัศนคติที่ดี และใช้เหตุการณ์นี้ให้เป็นเหมือนโอกาสในการที่จะเปลี่ยนแปลง ออกแบบระบบเศรษฐกิจ การเมือง รวมถึงวิถีชีวิตของเราใหม่ให้สอดคล้องกับผืนโลกใบนี้ เราจำเป็นต้องเรียนรู้ที่จะเคารพในผืนป่า เราจำเป็นต้องเฉลิมฉลองกับความงามอันอุดมสมบูรณ์ และความหลากหลายของสรรพชีวิตทั้งผอง เราจำเป็นต้องตระหนักว่า เราเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ สิ่งที่เราทำกับธรรมชาติ เราทำกับตัวเอง เพราะเราล้วนเชื่อมโยงสัมพันธ์ เป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน ดังนั้นเราจำเป็นต้องเรียนรู้ที่จะสื่อสารกับธรรมชาติอย่างสร้างสรรค์ อย่างสม่ำเสมอ และอย่างเข้าอกเข้าใจกัน
ขอบคุณเรื่องราวและรูปภาพจาก https://www.resurgence.org/magazine/article5549-voice-of-the-earth.html
