ที่ผ่านมา เราพูดถึงประโยชน์ของการปลูกผักทำสวนที่ดีต่อกายและใจไปไม่น้อย แต่หลายคนก็อาจสงสัยว่าดีอย่างที่พูดจริงหรือ ทำอย่างอื่นก็ได้ผลเหมือนกัน ซึ่งก็ไม่ผิดอะไร เพราะเรามีทางเลือกได้หลายอย่าง อย่างไรก็ตาม มีงานวิจัยที่เขาได้ทำการศึกษาเปรียบเทียบ การปลูกผัก ทำสวน กับกิจกรรมต่างๆ ซึ่งก็ได้ผลออกมาอย่างน่าสนใจไม่น้อยทีเดียว
งานวิจัยของคุณ Van den Berg and Clusters เรื่อง Gardening promotes neuroendocrine and affective restoration from stress ได้ทำการทดลอง และเก็บข้อมูลภาคสนามของเหล่านักปลูกผักที่เช่าพื้นที่ปลูกผักแบบ allotment ที่อัมสเตอร์ดัมจำนวน 30 แห่งด้วยกัน โดยในการทดลองนั้นเขาให้กลุ่มตัวอย่างเลือกที่จะทำสวน หรือ อ่านหนังสืออยู่ในอาคารซึ่งอยู่ที่บริเวณสวน คนละ 30 นาที จากนั้นก็ทำการวัดระดับคอร์ติซอล ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับระดับความเครียด เขาพบว่า ทั้งคนที่ทำสวน และอ่านหนังสือในอาคารที่อยู่บริเวณสวน ต่างก็มีระดับฮอร์โมนความเครียดลดลง แต่คนที่ทำสวนจะมีระดับฮอร์โมนคอร์ติซอลที่ลดลงมากกว่า
นอกจากนี้เขายังพบด้วยว่า คนที่ทำสวนนั้น ยังมีอารมณ์ดี มองโลกในแง่บวก หลังจากที่ทำสวนเสร็จอย่างต่อเนื่องด้วย ซึ่งต่างจากคนที่อ่านหนังสือ ที่มักจะมีอารมณ์แปรปรวนไปหลังจากวางหนังสือลง
นอกจากงานวิจัยชิ้นนี้แล้ว ที่อังกฤษก็ยังมีงานศึกษาของ Hawkins, J., K. Thirlaway, K. Backx and D. Clayton ที่ศึกษาเปรียบเทียบระหว่างการปลูกผักทำสวน กับการออกกำลังกายภายในอาคาร ซึ่งเขาก็พบว่า การปลูกผักทำสวนนั้น มีส่วนช่วยลดความเครียดได้มากกว่าคนที่ออกกำลังกายภายในอาคารอย่างมีนัยสำคัญ
ที่เป็นเช่นนี้ น่าจะเป็นเพราะว่า การปลูกผักทำสวนนั้น เปิดโอกาสให้คนได้ออกมาสัมผัส และอยู่ท่ามกลางธรรมชาติ ควบคู่ไปกับการทำกิจกรรมกรรมทางกาย ได้เคลื่อนไหวไปมา นอกจากนี้ ยังมีงานศึกษาวิจัยที่เขาพบว่า การที่คนได้มีโอกาสได้ดูแลต้นกล้า จากต้นเล็กๆให้เติบโตขึ้นนั้น มีส่วนช่วยให้จิตใจรู้สึกมีความสงสัยใคร่รู้ มีความหวัง และอยากจะติดตามตอนต่อไปว่าพืชผักจะเติบโตมาเป็นยังไง ซึ่งสิ่งที่เกิดขึ้นนี้ก็มีส่วนช่วยทำให้ความเครียดลดลงได้
อีกงานวิจัยที่สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของพื้นที่สีเขียว โดยเฉพาะมุมสวนเล็กๆที่อยู่คู่บ้านเลย ก็คืองานวิจัยของ Stigsdotter ที่เขาพบว่า คนที่อยู่ในแฟลตที่ไม่มีระเบียงเลย จะมีช่วงที่ประสบเผชิญกับความเครียดต่อปีมากกว่าคนที่อยู่บนแฟลต แต่มีระเบียงที่ทำสวนเล็กๆ รวมถึงมีความเครียดมากกว่าคนที่อยู่บ้านที่มีสวนเล็กๆด้วย
ที่น่าสนใจกว่านั้นก็คือ เขาพบว่า สำหรับกลุ่มคนที่เผชิญกับความเครียดแล้ว การมีสวนเล็กๆที่บ้าน มีเวลาได้ทำสวนอยู่กับตัวเองนั้น มีผลดีต่อจิตใจมากกว่าการออกไปอยู่ในพื้นที่สีเขียวสาธารณะเสียอีก ทั้งนี้เพราะคนกลุ่มนี้มักจะชอบอยู่ในที่ธรรมชาติ ที่รู้สึกได้รับความปลอดภัย เหมือนเป็นที่หลบภัยเล็กๆส่วนตัว มากกว่าจะชอบอยู่ท่ามกลางสังคมผู้คนมากมาย
อาจกล่าวได้ว่า หากรู้ตัวกำลังเผชิญความเครียด หรือกำลังเป็นโรคเครียด มีความวิตกกังวล มีปัญหาเรื่องการนอนหลับ ไม่ค่อยมีสมาธิ กล้ามเนื้อตึงไปหมด ไม่อยากกินอะไร ไปจนถึงอาการผิดปกติต่างๆที่อาจตามมามากมายหากปล่อยให้ความเครียดเกิดขึ้นนานจนเกินไป การทำสวน ปลูกผัก โดยอาจจะเริ่มต้นจากพื้นที่เล็กๆที่บ้าน ก็น่าจะเป็นทางเลือกที่ดี ที่จะมีส่วนช่วยทำให้สภาพจิตใจดีขึ้นได้ไม่น้อยเลยทีเดียว
ใครนึกไม่ออกว่าจะปลูกในพื้นที่เล็กๆของบ้านได้อย่างไร ลองดูตัวอย่างเป็นไอเดียนะคะ
ขอบคุณข้อมูลจาก https://www.gardenorganic.org.uk/sites/www.gardenorganic.org.uk/files/GH_Stress_Factsheet_0.pdf
