สวนดาดฟ้า โรงเรียนสตรีวัดมหาพฤฒาราม

โรงเรียนสตรีวัดมหาพฤฒาราม เป็นโรงเรียนที่ตั้งอยู่ในเขตบางรัก ใจกลางเมืองกรุงเทพ เนื่องจากโรงเรียนมีพื้นที่คับแคบและไม่มีพื้นที่สีเขียวในโรงเรียน จึงมีกลุ่มนักเรียนในชุมนุมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของโรงเรียนเกิดความคิดที่อยากพัฒนาพื้นที่ดาดฟ้าของห้องประชุมซึ่งเป็นสวนหย่อมเล็กๆ อยู่แล้วในโรงเรียนให้เป็นพื้นที่สีเขียวและเป็นแหล่งพักผ่อนใจภายในโรงเรียน จนรู้จักโครงการสวนผักคนเมืองผ่านทางอินเตอร์เน็ต พร้อมเขียนโครงการเพื่อของบประมาณในการทำสวนผักบนดาดฟ้าจนได้รับการคัดเลือกให้เป็นหนึ่งในสมาชิกของโครงการฯ ในปี 2561

หลังจากผ่านการอบรมเทคนิคการทำเกษตรในเมืองโดยวิทยากรของโครงการสวนผักคนเมือง สิ่งแรกที่เด็กนักเรียนทำคือ ทำโครงสร้างโรงเรือน และ พื้นที่เพาะกล้าไม้ ซื้อต้นไม้มาปลูกเพิ่ม ซึ่งเลือกชนิดของผักหรือต้นไม้จะให้สมาชิกในชุมนุมร่วมปรึกษาและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างกันในชุมนุม หรือไปหาความรู้เพิ่มเติมจากการอบรมที่จัดโดยสถาบันอื่น โดยผักที่ปลูกในสวนแห่งนี้ เช่น ผักบุ้งจีน ข้าวโพด คะน้า พริก ตะไคร้ เป็นต้น ผักที่ได้ก็จะถูกเก็บเกี่ยวไปบริโภคเองที่บ้าน ช่วงระหว่างเปิดภาคเรียน ก็จะมีการจัดตารางของสมาชิกในชุมนุมให้มาดูแลสวนผักในแต่วัน ส่วนช่วงปิดภาคเรียนก็มีภารโรงเข้ามาช่วยรดน้ำ หรือมีแบ่งเวรของสมาชิกในชุมนุมให้มาดูแลแปลงผัก

อย่างไรก็ตาม การทำสวนบนดาดฟ้าของโรงเรียนก็เผชิญการอุปสรรคนานาประการ เนื่องจาก นักเรียนส่วนใหญ่เป็นคนเมือง จึงไม่มีความรู้ด้านการเกษตร ทำให้ขาดทักษะตั้งแต่การวางแผนการปลูก ปลูกผักแล้วผักไม่งอก เนื่องจากสวนดังกล่าวถูกบังด้วยเงาจากโดมของโรงเรียน อีกทั้งปัญหาของพื้นปูนทีร้อนระอุก็เป็นอีกอุปสรรคสำคัญที่ทำให้การหมักปุ๋ยในพื้นที่ได้ผลผลิตไม่เต็มที่ ก็สามารถบรรเทาได้ด้วยการรดน้ำลงแปลงผักเพื่อลดอุณหภูมิของพื้นปูนให้ลดลง อีกทั้งพื้นปูนก็ปลูกพืชได้ค่อนข้างจำกัด เนื่องจากพื้นปูนไม่สามารถรับน้ำหนักได้มาก ดังนั้น การทำสวนผักบนดาดฟ้าจึงเป็นความท้าทายสำหรับเด็กๆ มือใหม่อย่างมาก

อีกหนึ่งเทคนิคที่นักเรียนได้นำมาใช้ในการปลูกผักคือ การนำถ่านมาใส่ลงในกล่องพลาสติกและใส่ดินลงไปเป็นชั้นถัดไป การใส่ถ่านจะช่วยเก็บความชื้นของดินในกล่องปลูกได้ดีขึ้น เนื่องจากพื้นปูนจะมีความร้อนมาก หากบรรจุดินลงในก้นกระถาง ความร้อนที่สูงบนพื้นปูนจะทำให้ดินแห้งเร็วมากขึ้น ถ่านจะช่วยให้ดินเก็บความชื้นและระบายอากาศได้ดีขึ้นผ่านท่อระบายอากาศ ดังนั้น ผักที่ปลูกในสวนบนพื้นปูนด้วยเทคนิคนี้จะเจริญเติบโตได้ดี

แต่อย่างน้อยการทำสวนผักดาดฟ้าในโรงเรียนก็เป็นพื้นที่ให้เด็กๆ ใช้ทำกิจกรรมในชุมนุม ใช้ทำโครงงานวิทยาศาสตร์ เช่น การเจริญเติบโตของพืช หรือ โซล่าเซลล์สำหรับผลิตและเก็บกระแสไฟฟ้าเป็น สวนผักแห่งนี้ยังเป็นพื้นที่สีเขียวเล็กๆ ในโรงเรียนให้นักเรียนมาถ่ายรูปและพักผ่อนหย่อนใจในช่วงเวลาพักหรือเลิกเรียน ด้วยจิตใจที่รักธรรมชาติของเด็กในชุมนุมอนุรักษ์ฯ จะยังคงรักษาพื้นที่สีเขียวในโรงเรียนแห่งนี้ให้คงอยู่ต่อไป