พอบอกให้ช่วยจัดการขยะอินทรีย์ด้วยการทำปุ๋ยหมัก หลายคนก็อาจจะเกิดคำถามตามมาเช่นว่า ใส่เศษอาหารลงไปได้ทุกอย่างเลยหรอ หญ้านี่ใส่ลงไปได้มั้ย เปลือกผลไม้นี้ใส่ได้หรือป่าว หรือบางคนก็บอกว่าเคยลองทำแล้ว แต่ไม่ได้ผลบ้าง เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น เลยอยากจะขอบอกถึงเคล็ดลับ และหลักการบางอย่างให้ได้ทราบกัน จะได้นำไปทำกันได้ถูกต้องนะคะ
อันที่จริงการหมักปุ๋ยไว้ใช้เองในครัวเรือนนั้น ไม่ได้มีอะไรยุ่งยากซับซ้อนนัก ยิ่งเรามีจุดประสงค์หลักเพื่อจะช่วยจัดการเศษอาหาร หรือเศษใบไม้ต่างๆที่อยู่ในครัวเรือน เพื่อลดภาระการจัดการขยะ และคืนทรัพยากรสู่ผืนดินแล้ว ยิ่งไม่มีอะไรต้องน่าวิตกกังวลนัก
ถามว่าขยะอินทรีย์ หรืออินทรียวัตถุที่เราจะนำมาใช้หมักปุ๋ยได้นั้นมีอะไรบ้างนั้น เราสามารถแบ่งชนิดของอินทรียวัตถุออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือแบบสด หรือที่ภาษาอังกฤษใช้คำว่า Greens เป็นอินทรียวัตถุที่สด ชื้น และมีไนโตรเจนมาก กับแบบแห้ง ที่ภาษาอังกฤษใช้คำว่าBrowns เป็นอินทรียวัตถุที่แห้ง และมีคาร์บอนมาก โดยเวลาหมักปุ๋ย สัดส่วนของอินทรียวัตถุแบบแห้งควรจะมากกว่าแบบเปียก ประมาณ 4 ส่วน ต่อ 1 ส่วน
ทั้งนี้ทั้งนั้น หากเราไม่ได้ต้องการผลิตปุ๋ยอย่างรวดเร็วและจริงจัง เราก็อาจใช้วิธีสังเกตกองปุ๋ยเอา โดยไม่ต้องกังวัลกับสัดส่วนมากนัก เช่น หากรู้สึกว่ากองปุ๋ยเปียกไป เริ่มมีกลิ่น ก็เติมอินทรีย์วัตถุแบบแห้งเพิ่มลงไป หยุดเติมแบบสดสักพัก แล้วกลับกอง หากเห็นว่ากองปุ๋ยไม่ค่อยย่อยสลายดังใจ ก็เติมอินทรียวัตถุแบบสดลงไป เรามาดูกันว่าอินทรีย์วัตุทั้ง 2 ประเภทที่ว่านี้ มีอะไรบ้าง
อินทรีย์วัตถุแบบสด หรือ Greensที่สามารถใช้หมักปุ๋ยได้ คือ
- ใบไม้ ต้นไม้สดที่ได้จากการตัดแต่งสวน
- หญ้าจากสนามหญ้า
- เศษผัก ผลไม้
- กากกาแฟ ใบชา ถุงชา
- ปุ๋ยคอก
อินทรียวัตถุแบบแห้ง หรือ Browns ที่สามารถใช้หมักปุ๋ยได้ คือ
- ขนมปัง และธัญพืช
- เปลือกไข่
- เปลือกถั่ว
- ซังข้าวโพด
- ใบไม้แห้ง ฟาง
สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงคือ
- ต้นไม้ ใบไม้ หญ้าที่ใช้ยาฆ่าแมลงฉีด
- ต้นพืชที่เป็นโรค
- วัชพืชที่มีเมล็ด
- กิ่งไม้ขนาดใหญ่
- เนื้อสัตว์ เศษปลา
- ผลิตภัณฑ์จากนม ชีส
- อาหารที่มันๆ และน้ำมัน
- ขี้หมา ขี้แมว
นอกจากการเลือกอินทรีย์วัตถุ และดูสัดส่วนที่เหมาะสมแล้ว เคล็ดลับสำคัญที่ทำให้หมักปุ๋ยได้สำเร็จ ก็คือการวางกองปุ๋ยในที่ร่ม ไม่ถูกแดด ถูกฝน การดูแลเรื่องความชื้น ปริมาณอากาศ และก็ขนาดของกองปุ๋ย ลองนำไปทำกันดูนะคะ แล้วจะพบว่าคุณมีส่วนช่วยลดปัญหาขยะอินทรีย์ และช่วยคืนทรัพยากรสู่ผืนดินได้ไม่น้อยทีเดียว
