เวลาบอกว่าเราทำโครงการสวนผักคนเมือง ส่งเสริมให้คนในเมืองเรียนรู้เรื่องการพึ่งตนเองด้านอาหารด้วยการปลูกผักปลอดสารพิษ ไม่ใช้สารเคมีใดๆในการผลิต นอกจากคำถามว่าในเมืองมีที่ปลูกหรอแล้ว ก็มักจะมีคนถามว่าผักที่ปลูกในเมืองปลอดสารจริงหรอ เพราะเมืองมีแต่มลพิษ โดยเฉพาะมลพิษที่ปนเปื้อนอยู่ในดิน ในประเทศไทยยังไม่ค่อยมีใครศึกษาเรื่องนี้อย่างจริงจังนัก แต่ในต่างประเทศค่อนข้างให้ความสำคัญกับการปนเปื้อนสารเคมีในดินที่ใช้ทำเกษตรในเมือง จึงมีหน่วยงาน และมหาวิทยาลัยที่ให้ความสนใจศึกษาวิจัยเรื่องนี้เป็นพิเศษ เช่นมหาวิทยาลัย Cornell University ซึ่งได้ทำศึกษาสารตกค้างพวก lead cadmium และ barium ในดินและในผักที่ปลูก ซึ่งความจริงได้เคยเขียนตัวอย่างผลการทดลองไปแล้วครั้งหนึ่ง
คราวนี้อยากจะนำเสนอวิธีการปลูกผักให้สุขภาพดีทั้งคนทั้งผักที่ทางมหาวิทยาลัยได้แนะนำไว้มากว่า เพราะเป็นสิ่งสำคัญที่นักปลูกผักในเมืองควรให้ความสำคัญ เพื่อให้ได้อาหารและสุขภาพที่ดีสมดั่งความตั้งใจ โดยที่ไม่ต้องมัวแต่วิตกกังวลว่าดินหรือผักจะปนเปื้อนสารพิษ จนไม่ยอมลงมือปลูกผักในเมืองกัน
ข้อแนะนำสำหรับการทำสวนผักสุขภาพดี หรือ Healthy Gardening มีดังนี้
- ทำแปลงปลูกใหม่ให้ลึกพอสำหรับรากพืชที่ปลูก และปรับปรุงดินใหม่ใส่ลงไป ดูวิธีการปรับปรุงดินปลูกผักในเมืองได้ที่นี่
- พยายามหลีกเลี่ยงการใช้ไม้อัดแปรรูปที่มีการเคลือบน้ำยา หรือไม้ทาสีที่มีสารเคมีปนเปื้อน
- ดูแลรักษาและบำรุงดินให้มีคุณภาพดี ให้มีค่า PH ที่เป็นกลาง อย่างสม่ำเสมอ เพราะจากงานวิจัยเขาพบว่าถึงแม้ว่าดินจะมีสารปนเปื้อน แต่ถ้าบำรุงดินให้มีคุณภาพดีแล้ว พืชก็จะไม่ดูดเอาสารปนเปื้อนเข้าไป
- ให้ปุ๋ยหมัก และคลุมหน้าดินอยู่เสมอ และถ้าเป็นไปได้ควรทำทางเดินให้เป็นหินหรือไม้ แทนดิน เพื่อป้องกันไม่ให้ดินเลอะเทอะ
- หากคุณทำสวนกับเด็กๆ ควรดูแลเด็กอย่างดี ไม่ให้เด็กนำดินเข้าปาก
- ควรเก็บดินไว้ในบริเวณสวน ไม่ควรนำดินเข้ามาเก็บในบ้าน นอกจากนี้ควรทำความสะอาดอุปกรณ์ทำสวนและผักที่เก็บจากแปลง ให้สะอาดปราศดินก่อนนำเข้าบ้าน
- ล้างมือให้สะอาดหลังทำสวนทุกครั้ง
- ล้างผักให้สะอาดก่อนบริโภค โดยเฉพาะพวกผักใบ และผักหัว ซึ่งมักจะมีดินติดอยู่ หากเป็นไปได้พวกผักหัว เช่นหัวไชเท้า ก็แนะนำให้ปอกเปลือกออกก่อน
รู้แล้วก็อย่าลืมนำไปปฏิบัติกันนะคะ
ขอบคุณข้อมูลจาก cwmi.css.cornell.edu/UnderstandingTestResultsMetalsSoils
http://cwmi.css.cornell.edu/healthysoils.htm
