จากนักวิจัยสู่นักปฏิบัติ บนวิถีเเห่งการพึ่งตนเอง
โครงการ ปลูกผัก ปลูกรัก ผูกมิตร ชีวิตเป็นสุข เป็นโครงการของโครงการสวนผักคนเมือง ดำเนินงานโดยกลุ่มนักวิจัยจากสถาบันโภชนาการ กองพัฒนาคุณภาพ มหาวิทยาลัยมหิดล และนักวิจัยอิสระ ซึ่งเป็นกลุ่มที่เกิดแรงบันดาลใจที่จะหันกลับมาพึ่งตนเอง หลังจากที่ได้มีโอกาสลงพื้นที่ไปคลุกคลีและทำวิจัยเรื่องเกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการสร้างความมั่นคงทางอาหารและโภชนาการของชุมชน กับชาวบ้านกลุ่มชาติพันธุ์ ที่ทุ่งใหญ่นเรศวร
คุณไพรวัลย์ ตันติวัฒนเสถียร ผู้รับผิดชอบโครงการเล่าให้ฟังว่า “หลังจากที่ได้ไปใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับชาวบ้านหลายปี เราก็ได้เห็นวิถีชีวิตที่เขาพึ่งพาตนเอง เช่นจะทำกับข้าวก็เดินไปเก็บผักมากิน แล้วเราก็พบว่าวิถีชีวิตแบบการปลูก การปรุงอาหารกินเองนั้นมันทำให้สุขภาพทั้งด้านร่างกายและจิตใจดี พอเราได้ขอสรุปแบบนี้ เราก็มาสะท้อนดูวิถีของตัวเองว่าเป็นอย่างไร เราก็เห็นว่าเราแทบจะซื้อเขากินทุกอย่างเลย มันกระทบใจเราอย่างแรง แล้วก็เลยเกิดแรงบันดาลใจอยากจะลองหันมาปลูกผักกินเองบ้าง”
นับเป็นเรื่องที่น่ายินดีอย่างยิ่งที่ทางเพื่อนร่วมงานวิจัย และทางสถาบันโภชนาการ ก็ให้ความสนใจกับเรื่องนี้ไม่น้อย จึงได้ร่วมมือกันเปลี่ยนแปลงตนเอง และพิสูจน์ความเป็นไปได้ในการพึ่งตนเองด้านอาหารและสุขภาพ โดยมีทั้งการร่วมกันทบทวนตนเอง วิเคราะห์สถานการณ์ ปัญหา และร่วมกันลงมือทำแปลงผักร่วมกันที่ด้านหลังสถาบันโภชนาการ โดยผลผลิตที่ได้ก็แบ่งปันในสมาชิกไปกินกัน
ที่สำคัญ แปลงผักแห่งนี้ยังกลายเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของผู้อพยพที่มาอาศัยอยู่ในมหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา ในยามน้ำท่วมด้วย “คนที่ติดน้ำท่วมมาอยู่ที่ตึกข้างสถาบันโภชนาการ เขาขอบคุณที่มีแปลงผักตรงนี้ เพราะทำให้เขามีผักกิน นอกจากปลาที่จับได้ และปลากระป๋องได้รับบริจาคมา พอเขาตัดไปกินแล้ว เขาก็เอาเมล็ดพันธุ์มาปลูกคืนทิ้งไว้ให้เราด้วย บางคนที่ไม่เคยปลูกผักเลย มีเห็นประโยชน์ของแปลงผักนี้ตอนน้ำท่วม ก็เริ่มสนใจอยากจะกลับไปปลูกผักที่บ้านเหมือนกัน” คุณไพรวัลย์เล่าให้ฟังด้วยความปลื้มใจที่ได้มีส่วนช่วยผู้ประสบภัย แล้วก็ยังทำให้หลายคนเริ่มเห็นความสำคัญเรื่องการปลูกผักด้วย
แปลงผักที่เห็นหลังสถาบันโภชนาการนี้ เป็นเพียงแค่จุดเริ่มต้นจากการร่วมไม้ร่วมมือของกลุ่มนี้เท่านั้น พวกเขายังวางแผนจะขยายงานออกไปยังบ้านของสมาชิก เพื่อนบ้าน และบุคลากรของสถาบันโภชนาการ รวมถึงเผยแพร่ความรู้ให้ผู้ที่สนใจทั่วไปด้วย ส่วนเรื่องราวของโครงการปลูกผัก ปลูกรัก ผูกมิตร ชีวิตเป็นสุขจะเป็นอย่างไร จะขยายผลไปได้มากน้อยเพียงไหน คงต้องรอติดตามกันนะคะ
