ปลูกผักแล้วผักไม่โต… โตแล้วถูกแมลงกัดกิน… หรือโตแล้วแต่ไม่ออกดอกออกผล…
ดูเหมือนว่าสารพันปัญหาเหล่านี้ จะเป็นอุปสรรคให้มือใหม่หัดปลูกผักทั้งหลายเริ่มที่จะถอดใจ ด้วยความที่เมื่อลงมือลงแรงไปแล้ว ก็หวังอยากจะเห็นผักเติบโตงอกงาม หน้าตาดูดีเหมือนที่เคยไปซื้อจากตลาดมา หรือเหมือนอย่างที่เคยเห็นใครๆ เขาปลูกได้กัน
จริงอยู่ภาพผักเขียวขจีท่ามกลางเมืองใหญ่อาจเป็นแรงบันดาลใจให้ใครหลายคน แต่ครั้นลงมือทำแล้วไม่ได้ดังใจหวัง ก็อาจหมดกำลังใจกันลงไปบ้าง แต่ขอบอกว่าอย่าเพิ่งหมดกำลังใจจนถอดใจเลิกรา ปล่อยให้เมล็ดพันธุ์นอนนิ่งอยู่ในถุง จนแห้งฝ่อไปอย่างน่าเสียดาย
ที่ว่าน่าเสียดาย คงเป็นเพราะเชื่อว่าการปลูกผักให้อะไรมากกว่าที่คิด และที่ไม่สำเร็จ ไม่ใช่ว่าคุณไม่มีความสามารถ เพียงแต่ว่าคุณอาจจะยังเข้าใจธรรมชาติไม่เพียงพอ
เราลองมาเรียนรู้ “กฎธรรมชาติ 10 ประการ” ที่ท่านสิทธิการิยะ ครูเกษตรธรรมชาติ ผู้ศึกษาค้นคว้าวิจัยเรื่องการปลูกผักโดยไม่ใช้สารเคมีมาเกือบ 20 ปี ได้กล่าวถึงไว้กันนะคะ
- ต้องให้อินทรียวัตถุและธาตุอาหารพืชกระจายสม่ำเสมอในดิน
- ต้นพืชแต่ละสายพันธุ์ต้องการปริมาณธาตุอาหารพืชไม่เท่ากัน
- ควรปลูกพืชต้นเดียวต่อหลุม
- ต้องตัดแต่งกิ่งให้สมดุลกับระยะปลูก
- ต้นพืชจะถูกแมลงปีกแข็งกัดกินใบ ถ้าได้รับธาตุอาหารพืชไม่เพียงพอ
- ต้นพืชจะถูกหนอนกัดกินใบ ถ้าได้รับธาตุอาหารพืชมากเกินไป
- ต้นพืชจะถูกเพลี้ยดูดกินน้ำเลี้ยง ถ้ารากพืชได้รับอันตราย
- ต้นพืชจะมีโรคพืชเข้าทำลายใบ ถ้าได้รับธาตุอาหารพืชไม่เพียงพอต่อการเจริฐเติบโตของยอดอ่อนหรือกำลังติดผล
- ต้นพืชจะเป็นโรคที่ราก ถ้าดินปลูกขาดอินทรียวัตถุ
- สัตว์อาศัยกลิ่นในการหาอาหาร ดังนั้นการใช้มูลสัตว์หรือน้ำจากมูลสัตว์สามารถป้องกันหนูและแมลงบางชนิดได้
นอกจากนี้ 3 สิ่งที่คุณชูเกียรติ โกแมน พูดอยู่เสมอว่าผู้ที่จะปลูกผักควรรู้จักและเข้าใจคือ “นอกจากเข้าใจธรรมชาติของพืชที่จะปลูกแล้ว ยังควรเข้าใจสภาวะแวดล้อม และรู้จักตนเองด้วย” เช่นรู้ว่าพืชที่ปลูกชอบอากาศอย่างไร ชอบน้ำ ชอบแสงแค่ไหน เข้าใจว่าเรามีข้อจำกัดอย่างไร เช่นมีพื้นที่จำกัด ต้องปลูกผักในภาชนะ ก็ต้องทำดินให้สมบูรณ์มากเป็นพิเศษกว่าปลูกในแปลงซึ่งมีดินและมีอาหารมากกว่า หรือรู้จักตัวเองว่ามีเวลาในการดูแลมากแค่ไหน ซึ่งก็จะนำไปสู่การรู้จักเลือกผักที่จะปลูกให้เหมาะสมต่อไป
ลองค่อยๆเรียนรู้ธรรมชาติของชีวิตตน ชีวิตพืช และชีวิตของสรรพสิ่งรอบตัวผ่านการปลูกผักกันดูนะคะ แล้วคุณจะรู้ว่าปลูกผักให้อะไรมากกว่าที่คิดจริงๆ
ขอบคุณ คุณนคร ลิมปคุปตถาวร ศูนย์เรียนรู้เกษตรในเมือง บ้านเจ้าชายผัก (ลาดพร้าว 71) ที่นำกฎธรรมชาติ 10 ประการ มาแบ่งปันในงานเติมพลังนัก(หัด)ปลูกผัก
